ΕΛΒΟ: Η ιστορική βιομηχανία οδεύει προς νέο αδιέξοδο

Της Ελευθερίας Πιπεροπούλου

Δυσοίωνο εμφανίζεται και πάλι το μέλλον της Ελληνικής Βιομηχανίας Οχημάτων -ΕΛΒΟ, καθώς, μόλις δύο χρόνια μετά την τελευταία αλλαγή του ιδιοκτησιακού της καθεστώτος, δημοσιεύματα που εμφανίζονται το τελευταίο διάστημα αναφέρουν ότι η ιστορική βιομηχανία είναι έτοιμη να αλλάξει και πάλι χέρια.

Η ΕΛΒΟ δεν δείχνει να έχει αυτή την στιγμή παραγωγή, κάτι που γίνεται εμφανές και από τα τελευταία δημοσιευμένα οικονομικά της αποτελέσματα στο ΓΕΜΗ. Ειδικότερα, οι πωλήσεις της το 2021 (δηλαδή κατά τη δεύτερη εταιρική χρήση μετά την αλλαγή ιδιοκτησιακού καθεστώτος) διαμορφώθηκαν στις 493.437,88 ευρώ και αφορούσαν στο σύνολό τους άχρηστο υλικό (scrap), ενώ η εταιρεία εμφάνισε καθαρές ζημιές 957.379,08 ευρώ, έναντι ζημιών 7.533,34 ευρώ το 2020. Οι φήμες λένε ότι μόνο και μόνο από την πώληση του scrap, οι νέοι μέτοχοι φέρεται να έχουν αποσβέσει ήδη το σύνολο της επένδυσης.

Σύμφωνα με πληροφορίες του Capital.gr, ένας εκ των σημερινών μετόχων σκοπεύει να αποχωρήσει και στην θέση του θα μπει μια άλλη εταιρεία, η οποία διαθέτει υποκατάστημα και στην Γαλλία. Το Capital.gr επικοινώνησε με την εταιρεία και τους βασικούς μετόχους για σχολιασμό των εν λόγω δημοσιευμάτων και πληροφοριών, αλλά δυστυχώς δεν έλαβε απάντηση.

Ωστόσο, αυτές οι διαρροές δημιουργούν την εύλογη απορία -τι μπορεί να έχει συμβεί μέσα σε αυτά τα δύο χρόνια που να οδηγεί ήδη τους υφιστάμενους μετόχους στην… έξοδο.

Πηγή ανέφερε στο Capital.gr πως στην εταιρεία εργάζονται ελάχιστα άτομα σήμερα (στις οικονομικές καταστάσεις του 2021 γίνεται λόγος για 8 εργαζόμενους), ενώ από τους παλιούς εργαζομένους δεν έχουν απομείνει παρά 1-2. Η ίδια πηγή εκφράζει αμφιβολίες σχετικά με το εάν υπήρξε συγκεκριμένο business plan εξαρχής ή εάν τελικά οι νέοι ιδιοκτήτες απλά βρήκαν άλλα από αυτά που περίμεναν.

Άλλη πηγή -πιο αισιόδοξη αυτή την φορά- αναφέρει ότι ενώ πριν από δύο χρόνια οι εγκαταστάσεις της εταιρείας παρουσίαζαν μια αποκαρδιωτική εικόνα, μοιάζοντας με πόλη-φάντασμα, πλέον ο χώρος εμφανίζεται μέρα με την μέρα όλο και πιο «ζωντανός”. Στις οικονομικές καταστάσεις του 2021 αναφερόταν πως «η εταιρεία έχει ξεκινήσει προσπάθειες μάρκετινγκ” και ότι «κατά τη διάρκεια της επόμενης χρήσης, η εταιρεία ελπίζει να συνάψει περισσότερα συμβόλαια πωλήσεων”.

Είναι σημαντικό να αναφερθεί πως στα δύο αυτά χρόνια, η εταιρεία πέτυχε μια συμφωνία, με τον Όμιλο ΕΛΤΡΑΚ, η οποία -σύμφωνα με πληροφορίες- αν και συνεχίζεται μέχρι σήμερα, αφορά μόνο εργασίες βαφής. «Η συνεργασία αυτή είναι αποτέλεσμα της οργανωμένης προσπάθειας που έχει ξεκινήσει αρκετούς μήνες τώρα σε επίπεδο αναδιοργάνωσης, αναμόρφωσης και εξέλιξης των εγκαταστάσεων που παραλάβαμε”, ανέφερε στην σχετική ανακοίνωση ο Γενικός Διευθυντής της εταιρείας, Δημήτριος Αγγελόπουλος.

Επίσης, τον Ιούνιο του 2022, η εταιρεία απέκτησε την πιστοποίηση ISO 9001:2015, κάνοντας λόγο στην ανακοίνωσή της για «μια επιβεβαίωση των διεθνώς αναγνωρισμένων προτύπων διαχείρισης και διοίκησης που εφαρμόζει η εταιρεία από την στιγμή που ανέλαβε η κοινοπραξία”.

Με έδρα τη Σίνδο, στη Θεσσαλονίκη, η ΕΛΒΟ 2020, όπως ονομάστηκε η εταιρεία υπό το νέο ιδιοκτησιακό καθεστώς, εκτείνεται σε μια έκταση 273.000 τ.μ. συνολικά, εκ των οποίων τα 66.000 τ.μ. είναι στεγασμένες μονάδες παραγωγής, δοκιμών και αποθήκευσης, κατατάσσοντάς την μεταξύ των μεγαλύτερων εταιρειών αυτού του τύπου στη Νότια Ευρώπη.

Όπως αναφέρεται στην ιστοσελίδα της εταιρείας, «υπό τη νέα ομάδα διοίκησης, όλες οι υφιστάμενες εγκαταστάσεις ανακαινίστηκαν, δίνοντας έμφαση στην εισαγωγή αυτοματισμών που βελτιστοποιούν τη διαδικασία συναρμολόγησης, καθώς και στην επένδυση σε λύσεις υψηλής τεχνολογίας που μειώνουν το χρόνο ολοκλήρωσης κάθε εργασίας και μηδενίζουν τα περιθώρια ανθρώπινου σφάλματος. Ταυτόχρονα, μέσω της εισαγωγής κριτηρίων ESG, η ΕΛΒΟ 2020 επενδύει σε λύσεις που μειώνουν το περιβαλλοντικό της αποτύπωμα και προωθούν τη βιωσιμότητα”.

Εν τω μεταξύ, στις 15 Μαρτίου καταχωρίσθηκε στο ΓΕΜΗ το από 06/03/2023 πρακτικό του διοικητικού συμβουλίου της εταιρείας, με το οποίο πιστοποιήθηκε η ολική καταβολή της αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου ύψους 1.552.815 ευρώ, που αποφασίστηκε από την Έκτακτη Γενική Συνέλευση της 29/12/2022.

Η περιπετειώδης ιστορία

Η ΕΛΒΟ ιδρύθηκε το 1972 με την επωνυμία Στάγιερ Ελλάς, με σκοπό την παραγωγή φορτηγών, τρακτέρ και κινητήρων. Η εταιρεία έχει παράξει τόσο στρατιωτικά οχήματα, αποτελώντας τον κύριο προμηθευτή στρατιωτικών οχημάτων των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων, όσο και πολιτικά, όπως λεωφορεία και φορτηγά. Η εταιρεία έχει κατασκευάσει, μεταξύ άλλων, Leopard 2HEL, τεθωρακισμένα οχήματα ΤΟΜΠ, τζιπ Mercedes-Benz, φορτηγά, λεωφορεία και τρόλλεϋ, πυροσβεστικά οχήματα, συστήματα μεταφοράς Patriot και άλλων οπλικών συστημάτων. Μία από τις… αποτυχίες της ΕΛΒΟ ήταν το επιβατικό cabrio όχημα «Aletis», ένα project που, δυστυχώς, δεν προχώρησε ποτέ στην παραγωγή.

Το 1987, ο έλεγχος της Στάγιερ Ελλάς περνά στο ελληνικό Δημόσιο, μετά από μεταβίβαση της συμμετοχής της αυστριακήs Steyr, και η εταιρεία μετονομάζεται σε Ελληνική Βιομηχανία Οχημάτων ΑΒΕ (ΕΛΒΟ Α.Β.Ε.). Το 2000, έπειτα από διεθνή διαγωνισμό, η κοινοπραξία των εταιρειών Μυτιληναίος και ΜΕΤΚΑ αποκτούν το 43% του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας, αλλά και το management.

Ωστόσο, η Μυτιληναίος αποχώρησε από την εταιρεία το 2010, με την τύχη της ΕΛΒΟ να αναλαμβάνει το Ελληνικό Δημόσιο. Ενώ αρχικά η αποχώρηση της Μυτιληναίος αφορούσε αποκλειστικά την διοίκηση της ΕΛΒΟ, τον Φεβρουάριο του 2011 η εταιρεία ανακοίνωσε πως είχε εκφράσει προς την κυβέρνηση την πρόθεσή της να θέσει το πακέτο των μετοχών της υπό τον διαπραγματευτικό έλεγχο του Ελληνικού Δημοσίου, υποσχόμενη να μεταβιβάσει αυτό προς τον αγοραστή που θα επιλεγεί με τους ίδιους όρους που θα ισχύσουν για τις μετοχές του Ελληνικού Δημοσίου, εξουσιοδοτώντας ταυτόχρονα τους αρμοδίους εκπροσώπους της Κυβέρνησης να την εκπροσωπήσουν εν λευκώ στις σχετικές διαπραγματεύσεις. Εναλλακτικά και για τη διευκόλυνση του Ελληνικού Δημοσίου στην ολοκλήρωση των εν λόγω διαδικασιών, εξεδήλωσε την πρόθεσή της να μεταβιβάσει το σύνολο των μετοχών που κατέχει στην ΕΛΒΟ, έναντι συμβολικού τιμήματος.

Όπως αναφερόταν στην σχετική ανακοίνωση, ο Όμιλος Μυτιληναίος απέκτησε, κατόπιν σχετικής προσκλήσεως του Ελληνικού Δημοσίου, το 43% των μετοχών της ΕΛΒΟ τον Αύγουστο του 2000 έναντι ποσού 12,2 εκατ. ευρώ. Στη συνέχεια και μέσω των αυξήσεων κεφαλαίου που πραγματοποίησε η ΕΛΒΟ το 2001 και 2003, ο Όμιλος Μυτιληναίος κατέβαλε συνολικά 7 εκατ. ευρώ, διαμορφώνοντας την αξία της συμμετοχής του σε 19,2 εκατ. ευρώ. «Από την αρχική εξαγορά έως και σήμερα, ο Όμιλος Μυτιληναίος έχει αναγνωρίσει βάσει του ποσοστού συμμετοχής του στα αποτελέσματα της ΕΛΒΟ, συνολικές ζημιές ποσού 5,9 εκατ. ευρώ, μειώνοντας ισόποσα την αξία της συμμετοχής του, η οποία ανέρχεται πλέον στα 13,3 εκατ. ευρώ. Το εν λόγω ποσό αποτελεί και το μέγιστο της ζημίας που μπορεί να καταγραφεί από τον Όμιλο σε σχέση με τη συμμετοχή του στην ΕΛΒΟ, η διατήρηση της οποίας δεν δικαιολογείται πλέον επιχειρηματικά από τον Όμιλο”, πρόσθετε η ανακοίνωση.

Στην ετήσια έκθεση του Ομίλου Μυτιληναίος για το 2011, αναφερόταν: «Εν συνεχεία κατόπιν σχετικής ανακοίνωσης της 25/2/2011 και λαμβανομένου υπόψη του γεγονότος ότι η Μυτιληναίος ΑΕ εξέφρασε την πρόθεσή της, εάν κάτι τέτοιο κριθεί απαραίτητο, να μεταβιβάσει τη συμμετοχή του στην ΕΛΒΟ ‘έναντι συμβολικού τιμήματος’, η αξία της συμμετοχής απεικονίστηκε ως μηδενική την 31/12/2010, με τη διαφορά να αναγνωρίζεται στην ‘Κατάσταση Συνολικών Εσόδων’”.

Το 2014, η ΕΛΒΟ τέθηκε σε καθεστώς ειδικής εκκαθάρισης. Στο διάστημα που ακολούθησε, διενεργήθηκαν, χωρίς αποτέλεσμα, δύο δημόσιοι πλειοδοτικοί διαγωνισμοί, ένας τον Απρίλιο του 2017 και ένας τον Αύγουστο του 2017, ενώ, τον Φεβρουάριο του 2019, διενεργήθηκε ακόμα ένας διαγωνισμός, με ελεύθερη διαπραγμάτευση, που όμως ούτε αυτός τελεσφόρησε. Εν τω μεταξύ, με νόμο που ψηφίστηκε τον Δεκέμβριο του 2016, είχε δοθεί η δυνατότητα στους εργαζόμενους της ΕΛΒΟ, όπως και σε εργαζόμενους σε άλλες τρεις εταιρείες του Ελληνικού δημοσίου οι οποίες αντιμετώπιζαν παρόμοια προβλήματα, να μεταταχθούν σε άλλους φορείς του δημοσίου. Τότε είχαν απομείνει περίπου 300 εργαζόμενοι, από 1.200 τις καλές εποχές.

Η είσοδος των Ισραηλινών

Τον Μάρτιο του 2020, ο ειδικός εκκαθαριστής προχώρησε εκ νέου σε δημόσια πρόσκληση διεξαγωγής του διαγωνισμού εκποίησης βασικών περιουσιακών στοιχείων της εταιρείας, με ελεύθερη διαπραγμάτευση. Ως όρος του διαγωνισμού, λόγω και του τομέα δραστηριοποίησης της εταιρείας, επιφυλάχθηκε στο Δημόσιο το δικαίωμα να μετέχει στη νέα εταιρεία κατά ποσοστό 21%. Την ίδια χρονιά, ανακοινώθηκε η πώληση της ΕΛΒΟ στην ισραηλινή κοινοπραξία Naska Industries – SK Group Ltd, Plasan Sasa Ltd και την εταιρεία Αριστείδη – Ανάργυρου Γλύνη, έναντι 3 εκατ. ευρώ, με τις υπογραφές για την σύμβαση μεταβίβασης να πέφτουν στις 12 Φεβρουαρίου 2021. Όπως ανέφεραν τότε δημοσιεύματα, η κοινοπραξία είχε δεσμευθεί για επενδύσεις αρκετών εκατομμυρίων και δεκάδες προσλήψεις. Σημειώνεται πως η Plasan και η Naska Industries – SK Group κατέχουν καθεμία το 47,6% του μετοχικού κεφαλαίου, ενώ ο κ. Γλύνης το 4,8%.

Ιδρυθείσα το 1985, η Plasan, με έδρα στο Ισραήλ και θυγατρικές στις ΗΠΑ και την Ευρώπη, είναι μια παγκόσμια εταιρεία που δραστηριοποιείται στον τομέα εφαρμογών επιβίωσης και θωράκισης για τις Ένοπλες Δυνάμεις και Δυνάμεις Ασφαλείας. Με εκτενή εμπειρία στο πεδίο της μάχης και τεχνογνωσία σε συστήματα και υλικά αυτοκινήτων, παρέχει λύσεις για την υποστήριξη περίπλοκων αποστολών οχημάτων και ομάδων. Η εταιρεία εξειδικεύτηκε στην ανάπτυξη και προμήθεια τεχνολογίας και λύσεων παθητικής θωράκισης για ένα ευρύ φάσμα τροχοφόρων και ιχνηλατούμενων οχημάτων μάχης. Η εταιρεία εστιάζει επίσης σε προηγμένες τεχνολογίες για επιχειρήσεις ελιγμών ξηράς, συμπεριλαμβανομένων μη επανδρωμένων οχημάτων εδάφους και λύσεων ρομποτικής.

Ο SK Group είναι μια ιδιωτική ισραηλινή εταιρεία χαρτοφυλακίου τεχνολογίας και καινοτομίας, που ιδρύθηκε από τον Samy Katsav και ειδικεύεται στην άμυνα πρώτης γραμμής, σε παραστρατιωτικές λύσεις, θαλάσσιες υποδομές και ανάπτυξη ακινήτων. Με ιστορία έρευνας, ανάπτυξης και κατασκευής άνω των 85 ετών, ο Όμιλος παρέχει, μεταξύ άλλων, λύσεις ηλεκτρο-οπτικής και λέιζερ, συστήματα απεικόνισης, ναυτικές λύσεις κ.ά.

Πηγή